Rody Wnuków w Polsce.

W Polsce  żyje przeszło 10 tyś osób o nazwisku Wnuk. Są wśród nich potomkowie rodzin mieszczańskich, chłopskich oraz szlacheckich. Ustalenie przynależności określonej rodziny, wymaga gruntownych badań genealogicznych dla każdej z nich. To opracowanie jest jedynie zbiorem informacji w większości o szlacheckich rodach noszących to nazwisko. Większość pochodzi z herbarzy oraz dostępnych opracowań.

Ród Wnuków pod różnymi herbami występował. Dom to starożytny i różne ich dokumenty wspominają. Najbardziej znana rodzina pieczętowała się herbem Jastrzębiec, a gniazdem ich były najprawdopodobniej Wnuczkowce w Małopolsce. Z tych to Wnuków pochodzą m.in. Wnuczkowie, którzy w Dobkach w ziemi bielskiej (Podlasie) zamieszkiwali, jak i na Litwie majątki mieli. Z tych Wnuczków jedna gałąź pod herb Larysza przeszła, i w ziemi przemyskiej i grodzieńskiej żyła w XV i XVI wieku. Niektórzy z nich zaczęli się pisać Wnuczkiewicz. Z Wnuczków bielskich powstała później rodzina  Dobkowskich.
Najprawdopodobniej z tych samych Wnuków była Jadwiga Wnukówna, która wyszła za Brzozowskiego herbu Korab, a syn ich Szymon, sprzedał w 1787 roku część wsi Brzozowie-Antony. Z Wnuków herbu Jastrzębiec, źródła wymieniają  m.in. Jana Wnuka (wojski Czewonogrodzki, który zmarł w roku 1523 i którego dokument Zygmunta I Starego wspomina). Rodzinę Wnuków podaje też Piekosiński jako zamieszkującą w XVI wieku, podlaską wieś Płonki-Roszki. Większość rodziny przyjęła później nazwiska Roszkowski (herb Rolicz) lub Płoński (herb Rola) i pod takimi nazwiskami wymienia ich Kapica Milewski.

Był też Wojciech Wnuk pochodzący z Solca z ziemi sandomierskiej, który przy protekcji biskupa przemyskiego Wawrzyńca Goślickiego adoptowany został do herbu Jelita z odmianą w klejnocie (między dwoma skrzydłami srebrny krzyż kawalerski) przez Jana Zamojskiego, wraz z nadaniem nazwiska Słowieński (rodzina używała również nazwiska Słowiński).
Była również pomorska rodzina Wnuków która się herbem własnym pieczętowała, tj. półksiężyc i gwiazdy w ilości od 1 do 7, a herb ten z nadania Zygmunta III pochodzi. Z nich to Lipińscy-Schurowie, Dąbrowscy i Ciemieńscy. Rodziny te posiadają różne odmiany tego herbu. W roku 1751 jeden z nich w dokumentach jako Andrzej Wnuk występuje inni nazwisko Wnuk jako przydomku używają np. Wnuk-Lipiński. Stare akta pomorskie wymieniają również Macieja Wnuka, który w roku 1570 opłaca pobór ze wsi Ciarnowa w powiecie tucholskim, który się herbem własnym pieczętował tj. krzyżem kawalerskim z ośmioramienną gwiazdą pod nim. 

Być może są jeszcze Wnukowie, którzy z rodziny Jastrzębskich vel Jastrzembskich z powiatu grójeckiego pochodzą. Akta mówią, iż Jan syn Stanisława z przezwiskiem Wnuk ma sprawę w roku 1564 z bratem swoim stryjecznym Janem, synem Mikołaja. Syn Jana, Mikołaj Wnuk zabezpieczył w 1569 roku na wsi Jastrzębia 200 kop groszy żonie swej Katarzynie z Widowskich. Synowie jego Florian i Joachim w 1599 roku nabyli część Jastrzębi i Strykowa, w województwie rawskim. Florian kwitowany w 1608 roku z posagu przez Wysotową. Walery syn Floriana sprzedał część swoją na Jastrzębi.
Są jeszcze inni Wnukowie ale nie sposób dojść, który z jakiej familii pochodzi. Był w XVI wieku niejaki Jan Wnuk współwłaścicielem wsi Kotki.
Rodzina Wnuków po całej Polsce zamieszkuje a i za granicą jest jej niemało. W Wielkopolsce przed II wojną światową dzierżawcą majątku Strzelewo był Wnuk, inny zaś Leon Wnuk był dzierżawcą Gleszczonek w powiecie Wyrzyskim, który do Izabeli Chłapowskiej należał. Właścicielem Chwałka, 107 ha majątku, w tym samym powiecie był Kazimierz Wnuk. Wnukowie mieszkali również w ziemi kolneńskiej na Mazowszu. Ta rodzina interesuję mnie najbardziej, gdyż jestem jej potomkiem i jej pochodzenie oraz historię badam.
Pochodzenie rodzin to w Polsce bardzo złożony problem. Osoby noszące to samo nazwisko mogą mieć korzenie szlacheckie, chłopskie, mieszczańskie a nawet żydowskie.
Dlatego informacji o własnej rodzinie powinniśmy oczywiście szukać w metrykach a nie jak to się często zdarza w herbarzach.