czwartek, 21 lutego 2013

Dzieci Seweryna i Marianny Wnuków.

Tak jak pisałem we wcześniejszym poście, Seweryn i Marianna to najstarsi znani nam przodkowie. Ich dzieci, w szczególności synów, wymieniają i wspominają  przekazy rodzinne. Gorzej jest z ich córkami, tu wiadomości są bardzo skromne. Post ten prezentuje stan wiedzy na dzień dzisiejszy, mam nadzieję, że w przyszłości uda się uzupełnić luki. Wymieniając dzieci podaje tylko najważniejsze informacje, szczegóły dotyczące poszczególnych małżeństw i osób zamieszczę w oddzielnym poście.
Synowie
Mikołaj, (ur. przed 1870) ożeniony z Marianną Tyszko
Franciszek, (ur. 1872) ożeniony z Teofilą Alicką, druga żona Anna Niedbała z domu Alicka.
Wiktor, (ur. 1872 lub 1874) ożeniony z Aleksandrą Prusinowską
Córki
imię nieznane, wyszła za mąż  za Mikołaja? Niezgodę
imię nieznane, wyszła za mąż za brata Mikołaja? Niezgody
przekazy rodzinne podają jeszcze jedną córkę, która po wyjściu za mąż mogła mieszkać w Borkowie lub Kątach.

Osobą mające więcej informacji na powyższy temat, proszę o kontakt.

niedziela, 17 lutego 2013

Moja wieś Ptaki, czyli wszyscy jesteśmy trochę ze wsi.


Ptaki to wieś, która ciągle powraca w moich wspomnieniach (często nawet w snach). To chyba normalne bo jak tu nie wspominać corocznych wakacji i zimowych ferii spędzonych u babci i dziadka. Jak nie wspominać rzeki i codziennych w niej kąpieli, wakacyjnych szaleństw z kuzynami. Dziewczyn i chłopaków z letnich kolonii w szkole. Z Ptaków pochodzili moi rodzice i dziadkowie. Myślę, że gdyby prześledzić genealogię rodzin mieszkających dziś w Ptakach to okazałoby się, że z większością jestem w ten, czy inny sposób spokrewniony.
Ostatnio rozmawiałem ze znajomą o historii naszych rodzin. Wspomniała pewną wieś na dawnych Kresach gdzie mieszkali jej dziadkowie. Po wpisaniu w google nazwy miejscowości wyskoczyło kilka stron dotyczących tej niewielkiej, dziś leżącej na Ukrainie wsi. Potomkowie dawnych mieszkańców założyli te strony i blogi w internecie. Na ich łamach w najmniejszych szczegółach opisują jej położeniu, układ wszystkich gospodarstw, uroczysk. Zamieszczają zdjęcia dotyczące tej wsi i relacje osób, które kiedyś tam mieszkały. Strony te powodują, że odnajdują się dalecy krewni, którzy dzielą się ze sobą wszystkimi historiami zasłyszanymi od dziadków i rodziców, w ten sposób każdy wzbogaca historię swojej rodziny. Być może te strony staną się przyczynkiem do stworzenia wartościowej monografii tego miejsca, która będzie służyć wszystkim zainteresowanym. Kiedy ja wpisałem w wyszukiwarkę zwrot “wieś Ptaki “wyskoczyła” tylko sucha informacja, Ptaki- wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie Kolneńskim, w gminie Turośl. Nie ma żadnej historii tego miejsca, nic o jego charakterze, położeniu, nic o ludziach tu mieszkających. To tak jakby nasi przodkowie nie istnieli, niczego nie dokonali, nie mieli marzeń, pragnień. Nie realizowali się w ten czy inny sposób. Nie ma żadnych informacji, które by wieś Ptaki wyróżniały spośród tysięcy innych wsi w Polsce. A przecież Ptaki są dla nas bardzo ważną wsią, bo to nasza mała ojczyzna. Tu ciągle żyją nasi bliscy lub dalsi kuzyni.
Dziś Ptaki zmieniają swój charakter. Powoli, ze względu na rzekę i piękne lasy stają się wsią letniskową, turystyczną. Zakładając ten blog chcę zachować pewne zdarzenia, relacje, wspomnienia z XX a jeśli się uda to nawet XIX wieku. Wszystko to zgromadzić, upublicznić, zamieścić stare zdjęcia, które mam nadzieje zachowały się w rodzinnych albumach, wspólnie ustalić kto się na nich znajduje. Odkryć i utrwalić świat naszych rodziców, dziadków. Dojść do genezy takich zwrotów jak “do Adelci”, “ U Rafałów”, “U Matejusa”. Wspólnie opracować genealogię niektórych rodzin.

Zapraszam więc do wspólnej pracy i zabawy, mam też nadzieję, że ten blog będzie przyczynkiem do powstania w przyszłości znacznie poważniejszej inicjatywy.



foto 1. Nad rzeką Pisą, tzw. "kawalerka" z Ptaków (lata 60-te) XX w.

foto 2. Ptaki, przełom lat 60-70 tych XX wieku. Ówczesna młodzież i szyny (pamiątka po wąskotorówce).

foto 3. Zabawa w rzece, lata 60-te XX w.

Kto rozpozna bliskich?

Chilecka, Galicka, Alicka, czyli jak źle odczytane nazwisko wyprowadza nas w pole.

dot. Wiktora Wnuka (1872-1927) i jego rodziców Seweryna i Marianny.
Seweryn Wnuk i jego żona Marianna są najstarszymi odnalezionymi przeze mnie przodkami.
W akcie zgonu Wiktora Wnuka jako jego rodzice wymienieni są: Seweryn Wnuk i Marianna CHILECKA.
Dotarłem też do pewnego wypisu z aktu małżeństwa z 1891 roku, który wymienia Mariannę ale z nazwiskiem GALICKA. Oto ten wpis:
WNUK Mikołaj, syn Seweryna i Marianny Galickiej żeni się z Marianną Tyszko, córką Jana i Katarzyny Kotowskiej, 18/1891. (Mikołaj był bratem Wiktora)
Myślę, że z tych dwóch nazwisk bardziej prawdopodobne jest nazwisko GALICKA (spisane w 1891 r kiedy Marianna mogła jeszcze żyć). Jest jeszcze inna wersja, też bardzo prawdopodobna. Marianna mogła nosić nazwisko ALICKA. Uwiarygadnia to pewna historia rodzinna którą przytaczam. Historię tą usłyszałem od Leokadii Wnuk (wnuczka Wiktora Wnuka ur. 1872, córka Antoniego ur. 1912). Ona zna tą historię od ojca swego kolegi, pana Milewskiego (najstarszego mieszkańca Niksowizny). Otóż twierdził on, że ojciec Wiktora (Seweryn) był przybyszem z "gór". Przybył do Niksowizny w czasie jakiejś zawieruchy wojennej. Ranny schronił się w domu tzw. "Rocha". Niestety nie jest znane nazwisko tego domu. Seweryn po wyleczeniu ran został w domu Rocha, żeniąc się z jego córką - co by znaczyło, że Marianna pochodziła z Niksowizny. Ich synem był właśnie Wiktor.
Otóż odnalazłem pewien dokument, który był przechowywany w kościele w Małym Płocku. Książka zgonów z 1862 roku, wymienia m.in Rocha Alickiego jako włościanina z Niksowizny. Nazwisko Alicki pisane jest przez powiększone “a” a nie przez “A”, stąd mogło być czytane jako GALICKA lub CHILECKA. Nazwisk: Galicka (Chilecka) nie odnalazłem wśród rodzin zamieszkujących wieś Niksowizna.



W dokumencie tym Roch Alicki i Łukasz Alicki, zawiadamiają o śmierci Franciszki Dymkówny. ( 1862 r.)

sobota, 16 lutego 2013

Krótka analiza indeksów małżeństw z lat 1899-1901 z parafii Kolno.



Z analizy indeksów małżeństw zawartych w parafii Kolno, opublikowanych na stronie www.katalogszlachty.com, wynika że w latach 1893,1901 czworo dzieci, których matki miały imię Marianna i pochodziły z rodziny Wnuków, brało ślub. Znaczy to, że 20-30 lat wcześniej (1863-1880) owe Marianny Wnuk wyszły za mąż i urodziły swoje dzieci. Same zaś urodziły się 20- 30 lat wcześniej tj. w przedziale lat 1833-1860. Oczywiście są to tylko dane szacunkowe, jednak zachodzi konieczność ich zastosowania do przyjęcia pewnych hipotez. Jako noszące te same imiona, nie mogły być siostrami (co najwyżej kuzynkami). Znaczy to, że w okolicach Kolna w połowie XIX wieku żyły co najmniej 4 rodziny Wnuków, które najprawdopodobniej były ze sobą spokrewnione. Oprócz czterech, noszących imię Marianna, jako rodzice dzieci wymieniane są również: dwie Rozalie, Katarzyna, Anna, Ewa oraz Stanisław i Seweryn.
Seweryn Wnuk był moim prapradziadkiem.
Oto niektóre rodziny, spokrewnione i spowinowacone z rodziną Wnuków w II połowie  XIX wieku:
Chochowski, Ptak, Prusinowski, Śmigiel, Drążek, Lewandowski, Lemański, Brzozowski, Kozioł, Tyszka, Galicki, Wyrwas, Pietruszka, Krysiak.
Mam nadzieję, że dalsze badania genealogiczne połączą w/w osoby i pozwolą stworzyć wspólne drzewo genealogiczne. Do czego zapraszam, potomków po mieczu i po kądzieli w/w osób i rodzin z okolic Kolna.

Rody Wnuków w Polsce.

W Polsce  żyje przeszło 10 tyś osób o nazwisku Wnuk. Są wśród nich potomkowie rodzin mieszczańskich, chłopskich oraz szlacheckich. Ustalenie przynależności określonej rodziny, wymaga gruntownych badań genealogicznych dla każdej z nich. To opracowanie jest jedynie zbiorem informacji w większości o szlacheckich rodach noszących to nazwisko. Większość pochodzi z herbarzy oraz dostępnych opracowań.

Ród Wnuków pod różnymi herbami występował. Dom to starożytny i różne ich dokumenty wspominają. Najbardziej znana rodzina pieczętowała się herbem Jastrzębiec, a gniazdem ich były najprawdopodobniej Wnuczkowce w Małopolsce. Z tych to Wnuków pochodzą m.in. Wnuczkowie, którzy w Dobkach w ziemi bielskiej (Podlasie) zamieszkiwali, jak i na Litwie majątki mieli. Z tych Wnuczków jedna gałąź pod herb Larysza przeszła, i w ziemi przemyskiej i grodzieńskiej żyła w XV i XVI wieku. Niektórzy z nich zaczęli się pisać Wnuczkiewicz. Z Wnuczków bielskich powstała później rodzina  Dobkowskich.
Najprawdopodobniej z tych samych Wnuków była Jadwiga Wnukówna, która wyszła za Brzozowskiego herbu Korab, a syn ich Szymon, sprzedał w 1787 roku część wsi Brzozowie-Antony. Z Wnuków herbu Jastrzębiec, źródła wymieniają  m.in. Jana Wnuka (wojski Czewonogrodzki, który zmarł w roku 1523 i którego dokument Zygmunta I Starego wspomina). Rodzinę Wnuków podaje też Piekosiński jako zamieszkującą w XVI wieku, podlaską wieś Płonki-Roszki. Większość rodziny przyjęła później nazwiska Roszkowski (herb Rolicz) lub Płoński (herb Rola) i pod takimi nazwiskami wymienia ich Kapica Milewski.
Był też Wojciech Wnuk pochodzący z Solca z ziemi sandomierskiej, który przy protekcji biskupa przemyskiego Wawrzyńca Goślickiego adoptowany został do herbu Jelita z odmianą w klejnocie (między dwoma skrzydłami srebrny krzyż kawalerski) przez Jana Zamojskiego, wraz z nadaniem nazwiska Słowieński (rodzina używała również nazwiska Słowiński).
Była również pomorska rodzina Wnuków która się herbem własnym pieczętowała, tj. półksiężyc i gwiazdy w ilości od 1 do 7, a herb ten z nadania Zygmunta III pochodzi. Z nich to Lipińscy-Schurowie, Dąbrowscy i Ciemieńscy. Rodziny te posiadają różne odmiany tego herbu. W roku 1751 jeden z nich w dokumentach jako Andrzej Wnuk występuje inni nazwisko Wnuk jako przydomku używają np. Wnuk-Lipiński. Stare akta pomorskie wymieniają również Macieja Wnuka, który w roku 1570 opłaca pobór ze wsi Ciarnowa w powiecie tucholskim, który się herbem własnym pieczętował tj. krzyżem kawalerskim z ośmioramienną gwiazdą pod nim. 
Być może są jeszcze Wnukowie, którzy z rodziny Jastrzębskich vel Jastrzembskich z powiatu grójeckiego pochodzą. Akta mówią, iż Jan syn Stanisława z przezwiskiem Wnuk ma sprawę w roku 1564 z bratem swoim stryjecznym Janem, synem Mikołaja. Syn Jana, Mikołaj Wnuk zabezpieczył w 1569 roku na wsi Jastrzębia 200 kop groszy żonie swej Katarzynie z Widowskich. Synowie jego Florian i Joachim w 1599 roku nabyli część Jastrzębi i Strykowa, w województwie rawskim. Florian kwitowany w 1608 roku z posagu przez Wysotową. Walery syn Floriana sprzedał część swoją na Jastrzębi.
Są jeszcze inni Wnukowie ale nie sposób dojść, który z jakiej familii pochodzi. Był w XVI wieku niejaki Jan Wnuk współwłaścicielem wsi Kotki.
Rodzina Wnuków po całej Polsce zamieszkuje a i za granicą jest jej niemało. W Wielkopolsce przed II wojną światową dzierżawcą majątku Strzelewo był Wnuk, inny zaś Leon Wnuk był dzierżawcą Gleszczonek w powiecie Wyrzyskim, który do Izabeli Chłapowskiej należał. Właścicielem Chwałka, 107 ha majątku, w tym samym powiecie był Kazimierz Wnuk. Wnukowie mieszkali również w ziemi kolneńskiej na Mazowszu. Ta rodzina interesuję mnie najbardziej, gdyż jestem jej potomkiem i jej pochodzenie oraz historię badam.
Pochodzenie rodzin to w Polsce bardzo złożony problem. Osoby noszące to samo nazwisko mogą mieć korzenie szlacheckie, chłopskie, mieszczańskie a nawet żydowskie.
Dlatego informacji o własnej rodzinie powinniśmy oczywiście szukać w metrykach a nie jak to się często zdarza w herbarzach.